12-08-2014 - Fotogenieke regiochase
Een "last minute" chasebeslissing bracht interessante en fotogenieke taferelen! Verslag bevat 71 foto's en kaarten.
Zeer zware neerslag met windstoten (downburst) omgeving Eerde
Op deze dag 's-middags opnieuw op de dagelijkse gang buien over het zuidoosten met kans op onweer en hagel. De kustprovincies / IJsselmeer en aangrenzend konden na een nacht met voortdurend onweersbuien weer een onrustige avond/nacht tegemoet zien, het temperatuurverschil tussen de grote wateren en de lucht op 500hPa blijft meer dan 40°C!
Ik besloot echt pas op het allerlaatste moment tot een regiochase en dat zou bijzondere waarnemingen en beelden opleveren, klik hier om direct het verslag te zien, of lees door voor details m.b.t. de weersverwachtingen voor deze dag, om te beginnen de KNMI Guidance opgesteld om 05:20:
Geldig tot woensdag 13 augustus 2014 24.00 locale tijd
Guidance modelbeoordeling voor Nederland, de Nederlandse kustwateren en de Noordzee, gebaseerd op de HIRLAM run van 00 UTC en de overige genoemde modellen en gidsen met bijbehorende runtijd.
Modellenbeoordeling.
SYNOPTISCHE SITUATIE:
Een lagedrukgebied tussen Schotland en Noorwegen verandert vandaag en morgen weinig van plaats, maar vult wel langzaam op. Rond dit laag wordt met een zuidwestelijke stroming polaire lucht aangevoerd. Deze aangevoerde lucht is tamelijk koud tot op grote hoogte, op 500 hPa schommelt de temperatuur tussen de -21 en -24 graden Celsius. Naast de onstabiele opbouw is ook het warme zeewater en de convergentie langs de kust (vooral 's nachts) voor de buien in de kustregio's een belangrijke trigger. Morgen overdag vindt er op hoogte enige warmteadvectie plaats waardoor de onstabiliteit met name in het zuiden enigszins wordt onderdrukt.
MODELBEOORDELING:
Qua berekening van de buien zijn er slechts detailverschillen.
Aandachtspunten.
WIND:
Op de zuidflank van het laag boven de Noordzee seinen voor 7 Bft, in onze kustdistricten een 6 Bft. De wind neemt gedurende de verwachtingsperiode geleidelijk af en de daarbij behorende seinen zullen langzaamaan afgebouwd worden.
BEWOLKING:
In de polaire lucht hoofdzakelijk convectieve bewolking, 's nachts vooral boven zee en in de kustprovincies, het warme zeewater en de kustconvergentie spelen hierbij een belangrijke rol. Overdag ontstaan door de dagelijkse gang ook boven land weer Cu/Cb. Morgen een herhaling van zetten. Toppen vandaag nog tot FL300, morgen geleidelijk lager a.g.v. de warmteadvectie op hoogte.
NEERSLAG:
Actueel CAPE boven de Noordzee en het IJsselmeer 400-800 J/kg en schering van 10-20 kn. CAPE neemt vanochtend boven zee sterk af (tijdelijk iets minder onstabiele lucht met iets hogere bovenluchttemperaturen) om komende nacht opnieuw tijdelijk toe te nemen naar 500-1000 J/kg. Convectiemodus veelal multicells. Vanmiddag zien we juist boven het zuidoosten een CAPE van 400-800 J/kg en schering schering 30-40 kn, ook dan multicells. Morgen overdag is de CAPE boven land met waardes van 200-400 J/kg een stuk lager. Bij de buien komt ook soms ook onweer en hagel voor, die kans wordt morgen overdag een stuk kleiner.
ZICHT:
Goed, in (forse) buien matig en plaatselijk slecht.
TEMPERATUUR:Geen bijzonderheden. Vandaag Tx rond 20 graden. Komende nacht Tn tussen 10 en 15 graden, morgen overdag Tx rond 21 graden
Paraaf meteoroloog: homan
Uitgifte: 12/08/2014 05.20 uur LT.
Kaarten uit de GFS 00z run:
Stormchase
| Start - Einde: | 14:00 - 18:50 |
| Kilometers: | +/- 72 |
| Route: | Den Bosch - Den Dungen - Eerde - Veghel - Wijbosch - Heeswijk - Veghel - Den Dungen - Wijbosch |
| Waargenomen: | Convectie (mogelijk: short-lived meso), onweer, zeer zware neerslag incl. kleine hagel, windstoten, mammatus, regenbogen. |
| Team: | Han(s) Solo |
| Skywarnmelding(en): | 1 x zware neerslag/wolkbreuk |
13:00 Ik ben werkgewijs in de laatste week voor een korte vakantie en heb daarom het nodige te doen. Ik werkte daarom gisteren (maandag 11/8) gewoon door terwijl een lijn vrijstaande onweersbuien over Den Bosch trok... Uiteraard met moeite want wat waren ze mooi vrijstaand, fel door de zon beschenen in een prachtig hemelsblauw decor. En ook nu kwam een lijn onweersbuien over me heen getrokken (zie het beeld hieronder) en hoewel ze niet zo mooi waren als gisteren nam m'n onrust verder toe. Er was tot vroeg op de avond genoeg onstabiliteit voor vrij pittige onweersbuien met ook hagelkans en de windschering was voldoende voor enige organisatie.
14:00 Ik red het niet meer 😀 en besluit in een opwelling toch vrij te nemen en meteen een regiochase te starten. Ik heb toevallig (?) al twee cams bij me dus uitrustingsgewijs kan ik meteen aan de slag. En wat zou die beslissing goed uitpakken want ik zou een aantal hevige, fotogenieke en soms ook wat verwonderlijke taferelen te zien krijgen! Ik zat de dagen erna nog wat na te dreunen over wat ik nu precies gezien heb en hoe e.e.a. al dan niet met elkaar in verband stond. I.i.g. een Skywarn melding afgegeven voor de bui bij Eerde, zeer donker, windstoten en zeer intense neerslag zorgden voor verkeershinder, ondergelopen wegen en slecht zicht (in regen 85 - 90meter en da's best zeldzaam!)
Nou ja, dat waren dan de positieve kanten, er was ook frustratie want de steeds massaler verbouwde mais staat nu bijna 2 meter hoog en dat betekent dat een aantal van de hier toch al niet talrijke zichtpunten momenteel niet of amper bruikbaar zijn. Bovendien momenteel erg veel wegwerkzaamheden en -omleidingen in de regio.
14:15 Aan de zuidkant van Den Bosch (bij de Zuiderplas op de brug over de A2) is in westelijke richting een aankomende lijn buien te zien. Ik maak op m'n gemak een paar foto's, tijd zat (...) immers. Op de tweede foto is te zien dat ook elders convectie plaatsvindt.
Als je op de foto hierboven over het dak van de passerende auto kijkt zie je een aantal velden op een paar honderd meter afstand, dat is het zichtpunt tussen Den Dungen en het Provinciehuis te Den Bosch waar ik naar toe wil. Van hieruit is er een binnendoortje maar dat blijkt afgesloten wegens werkzaamheden aan de N617. En die N617 is verder helemaal afgesloten zodat ik niet via Den Dungen kan rijden... aaargh... Dan maar opnieuw Den Bosch in (stoplichten en al) om via de A2 afslag Veghel over de N279 naar Den Dungen te gaan. Ik ben al op de A2 als ik me herinner dat de afslag vanaf de N279 ook afgesloten is, er wordt daar gereconstrueerd i.v.m. verbreding van het kanaal.
😑 Ik krijg er het heen weer van (ook letterlijk dus), en uiteindelijk ga ik via de afslag Veghel via de Maastrichtseweg opnieuw door Den Bosch naar het zichtpunt.
14:38 Eindelijk ter plekke! Hoe lang kan je doen over hemelsbreed - zeg - 500 meter! En wat wordt het donker en hoe dichtbij is het al! Ik ben door het verkeersgedoe net die 15-20 minuten "voorsprong" kwijtgeraakt die je eigenlijk wilt hebben in zo'n geval. Maar goed, nu maar snel aan de slag, eerst een paar sfeerfoto's voor in het verslag:
Een snelle check van de neerslagradar leert dat er een forse en intense neerslagkern op weg is naar net voorbij mijn woonplek, zeg ter hoogte van Veghel. Maar om voor aankomst daar te zijn zal ik heel snel moeten zijn en dat over de secundaire wegen... Gauw op weg dus.
14:50 Onderweg zie ik mijn achteruitkijkspiegels een enorme loodgrijze "muur" naderen, niet fraai maar wel zeer onheilspellend. Snel een paar foto's genomen:
15:05 Bij Eerde wordt ik dan toch echt ingelopen, ik had graag nog een foto van de voorkant gemaakt, dus ik wil nog een stukje door rijden als ik WEER werkzaamheden tegenkom, vrachtwagens en asfalteermachine staan op de weg...
Nadat ik gechecked heb dat de wegwerkers me gezien hebben rijd ik er langzaam door de berm langs, ik zit dan al in behoorlijk zware neerslag maar een blik in zuidwestelijke richting leert dat het ergste nog moet komen:
Hier het radarbeeld van dat moment, de rode stip is mijn standplaats:
Het tijdig bereiken van een mooier zichtpunt lukt dus niet meer, ik stop maar gewoon waar het kan en dan komt het geweld over me heen met veel herrie en windstoten. Zeer intense neerslag met wat kleine hagel erdoorheen en zicht teruglopend tot minder dan honderd meter (naderhand geprobeerd te bepalen a.d.h.v. de bomen, het zal ongeveer 85 - 90 meter geweest zijn). Hiervoor een Skywarn melding afgegeven.
En ook na passage van die eerste "golf" regent het hard door, zowel op kleinere als grotere wegen verkeersoverlast door diepe plassen op de weg:
Hierboven en onder: en dan trekt het weg zodat de achterkant vastgelegd kan worden, met o.a. een wat onduidelijke "gestreken" uitzakking/verlaging aan de rand van de neerslag.
16:55 Na al dit toch heviger spul dan ik verwacht zou hebben ben ik extra alert op de volgende buien. Een lijntje nadert waarop tot zo half vijf t.h.v. Tilburg aardig wat onweer zat en dus probeer ik me weer gunstig voor aankomst uit te positioneren. Dat lukt overigens niet echt vanwege alle verkeersperikelen en door de steeds mindere vrije zichtpunten. Ik maak de foto van een wat bijzonder inflowtafereel met rotatie aan de voorzijde (!) van de neerslag aan de Aa vlakbij Heeswijk. Helaas bleek dat deze buien al flink aan het inleveren waren.
Beelden genomen bij de A50 in de omgeving van Veghel, met o.a. een wat flauwe maar fraaie lage regenboog en zicht op de verdertrekkende cumulonimbi:
17:40 Vanuit het westen nadert een volgende en best fors uitziende formatie van meerdere kernen waarvan minstens eentje een behoorlijk aambeeld laat zien. Helaas in tegenlicht zodat het fotograferen wat lastig is. Ik twijfel wat, het is al afgekoeld, zullen deze buien niet ook flink inleveren nu?
Hieronder mijn positie en zichtrichtingnaar punt ten zuiden van Tilburg op dat moment. Trekrichting is noordoostelijk, maar net als bij eerdere buien kan dat door aangroei soms meer oostelijk uitpakken. Ik besluit toch maar een beetje noordelijker te gaan om ook deze buien op te vangen.
17:50 Hierboven en -onder, ik ben terug op mijn eerdere standpunt aan de Aa bij de Kilsdonkse Molen omgeving Heeswijk-Dinther. Een indrukwekkend aanzicht toch wel, en woelige taferelen onder een rand die aan een shelfcloud doet denken maar dit zit aan de zuidkant bij een NO trekrichting... Ik moet een beter zicht hierop zien te krijgen.
Hierboven: een eindje verderop eindelijk een detailopname kunnen maken tussen de bebouwing en bomen door. Het gaat er dynamisch aan toe met forse flarden uitcondenserende lucht die op snelheid wordt opgenomen richting wolkenbasis. Daar wil ik dichterbij komen! Standplaats met zichtrichting naar Tilburg op dat moment:
18:05 Het lukt - door alle werkzaamheden, verkeer en begroeiing - pas op een bekend zichtpunt net ten zuiden van Den Dungen goed zicht te krijgen op de basis. Maar daar sta ik meteen veel te dichtbij voor een goed overzicht!
Toch wordt wel meteen duidelijk dat dit inderdaad geen shelf is maar eerder een gehavend uitziende stijgstroombasis.
Ondanks dat gehavende uiterlijk zijn de inflowtaferelen krachtig en overduidelijk. Apart is dat links (westelijk) de lucht vanuit het wat smalle neerslagscherm toestroomt en daarbij flink uitcondenseert terwijl recht voor me er een gat is ontstaan - zo aan de instroom te zien komt die lucht meer uit OZO richting en is een misschien droger waardoor een stuk van de basis opgelost is; of kan dat komen door snelle en turbulente inflow? Daarbij komt nog dat er neigingen tot rotatie te zien zijn.
Aan de westkant van de groter wordende uitsparing lijkt de zaak nu juist meer aan elkaar te groeien:
Het geheel komt schuin op me af en de neerslag is nu dichtbij. Ik ben om vrij zicht te hebben ruim 100 meter het vrije veld ingelopen omdat achter me dubbele rijen volwassen populieren staan. Ik maak me wat zorgen, in eerste instantie vanwege de kans op ontladingen, de bui is tot nu niet elektrisch maar gezien de instroom lijkt e.e.a. nog vitaal genoeg voor een onprettige verrassing. En aan de linkerkant begint het nu flink te roteren,kleine plukjes fracties schieten snel omhoog en ik zie wat funnelpogingkjes. Ik sta te dichtbij, de 2e foto hieronder is op 28mm fullframe (vergelijkbaar met 18mm op een meer gangbare cropcamera).
Hierboven: hmm, de rotatie is zeker niet beperkt tot alleen de wolkenbasis... Ik ga terug naar de auto terwijl de eerste druppels van het noordelijke dunne neerslagscherm nu vallen. De auto staat in de berm onder zo'n dubbele rij volwassen populieren waardoor ik even geen/amper zicht heb op de formatie. Ik kijk vanuit de auto nu de andere kant op in ongeveer OZO richting:
En dan blijkt erna dat er zo dicht op zitten en daarbij (al is het maar even) geen zicht hebben bij een krachtiger cel als deze best wel eens riskant zou kunnen zijn, want ik schrik toch wel even van wat uit te zien krijg als het roterende deel aan deze kant in zicht komt. Lage basis en zeer duidelijke rotatie, het lijkt wel zo'n versnelde time-lapse!
En dan zo'n ingedraaid "clear-slot" achtig deel en let ook op de roterende gladde punt in het midden:
De structuur blijft er echter maar even inzitten, bij het verder trekken is meteen zichtbaar dat de tekening en rotatie er snel weer uitgaan. Ik zit te peinzen in mijn auto wat ik nu gezien heb. Het ding lijkt ook in oostelijke richting af te wijken...
Er loopt een inflow-staart richting de kop van de neerslag van de kern direct ten zuiden van de door mij gevolgende kern. Mogelijk heb ik een kortlevende meso zien ontstaan door interactie van de vanuit het oosten komende instroom van de eerst waargenomen kern en de uitstroom (FFD) van de krachtiger kern net ten zuiden ervan? De neerslagkern daarvan is in elk geval fors en krijg ik nu over me heen waardoor ik de komende minuten verder in de auto doorbreng.
En daarna krijg ik zicht op de wegtrekkende lijn (OZO kijkrichting):
Dat gaat regenbogen geven, en dus gauw de D700 met groothoeklens gepakt. Door het ineens heel felle zonlicht op de wolken voor alle volgende foto's een polafilter gebruikt. Omdat ik tussen de populieren stond kon ik niet groothoek fotograferen zonder storende takken erop, ik moest dus dat veld op... Daarvoor moest ik over een sloot met m'n mindervalide linkervoet en twee camera's om mijn nek! Al tijgerend lukt het me maar moest wel met mijn handen door de brandnetels kruipen (auw). Je kan niet zeggen dat ik er niks voor over heb! 😄
En zo komt er een einde aan deze niet geplande maar erg interessante en fotogenieke regiochase. En heb ik weer dat gevoel dat het soms zo verschrikkelijk tegenvalt op chases die op voorhand zoveel beloofden en dit dan gelukkig weer wordt goedgemaakt door dit soort dagen!
Het KNMI kaartje met neerslagtotalen illustreert het traject van de meest sprekende buien:
Bronnen:
- GFS-kaartjes als zodanig gemarkeerd: www.weeronline.nl
- Guidance tekst, div. weerkaartjes, neerslagdetectie: KNMI
Geplaatst 16-04-2025 14:40
Gewijzigd 17-04-2025 13:07