Hans' Weerweb

25-05-2009 - De eerste superdag (maar niet voor iedereen…)

De eerste 'grote' dag van dit seizoen, maar de situatie betekende een lastige chase-beslissing. Verslag bevat ook het onweer in de nacht naar dinsdag 26 mei.


KNMI-kaart analyse voor 14:00lt, opgesteld 14:30lt.

Inleiding

(Klik hier om de inleiding over te slaan)

De eerste 'grote' dag van dit seizoen is aangebroken. Ik begin 's-ochtends meteen met de GFS 00z output en LightiningWizard.com te raadplegen. Ik heb nog steeds/weer opnieuw m'n twijfels over het uiteindelijke chaseplan, het 'grote complex' bij het laag komt voor mij (chasetechnisch) te laat en te westelijk. Wellicht zelfs maar net de kust schampend v.w.b. de zuidelijke helft van NL, en zo nee, kan het onprettig zijn, alleen op onbekende weggetjes en in het donker bij  potentieel zware buien met (grote) hagel en zware  windstoten.

Het gebied met de hoogste CAPE en LI waarden is nu iets meer zuidelijk ingetekend, blijft - zeg maar -  over België. Convectieve neerslag wordt eerder in de avond in de oostelijke regio berekend. Het kan dus zijn dat ik zuidelijk naar Belgisch-Limburg ga of naar uiterst Oost-Brabant/N-Limburg. In dat geval lijkt hagel een aandachtspunt. Maar ook de optie West-Brabant/Zeeland staat nog vol op de kaart! Dat wordt weer een nowcastoefening! Ik heb van 12 tot 14 uur een belangrijke vergadering,  daarna kan ik er waarschijnlijk wel op uit.

Hieronder (het relevante gedeelte van) de Estofex forecast:

Storm Forecast
Valid: Mon 25 May 2009 06:00 to Tue 26 May 2009 06:00 UTC
Issued: Sun 24 May 2009 22:55
Forecaster: PUCIK/GROENEMEIJER/TUSCHY

A level 2 was issued for N France and Benelux mainly for severe wind gusts, large hail, tornadoes and excessive precipitation.

SYNOPSIS
A mid-level cut-off low with its center over western Spain will slowly connect with a short wave trough, which is travelling in a strong westerly flow above the Atlantic. This trough will deepen during the day and a blocking situation will be established with a significant ridge stretching from the central Mediterranean to southern Scandinavia. Strong southerly flow is simulated between these two features. To the east, yet another trough will stagnate over Eastern Europe. Strong WAA is already underway on the lee side of the ridge and a tropical airmass is expected to reach Northern Germany and Southern Britian. Wavy cold front will slowly propagate eastwards and a surface low has developed under the left exit region. This low will rapidly propagate northeastwards and deepen and its center is forecast to be over the Northern Sea by Tuesday morning.

DISCUSSION
....N France, Benelux....
Two waves of thunderstorms are simulated by models in this region.

The first one is expected with an isolated storm development in the afternoon hours. Impressive instability release is predicted with MLCAPEs probably reaching locally more than 3000 J/kg and in combination with moderate wind shear ( 15 m/s in 0-6 km layer), any developing thunderstorm will have a chance to produce large, or even giant hail. Delta Theta E values should reach more than 16 K, implying a threat of downbursts in the storms. A development of MCS is not ruled out as storms will progress to the north. The initiation of storms seems to be most likely over NW France along the warm front that is moving northward.

The second wave of storms will reach the region in night hours, probably in form of one or more well developed MCS. At the same time a surface low will undergo a deepening process and strenghtening wind speeds at lower levels. At 850 level, strong southerly flow is anticipated wind windspeeds over 20 m/s. Increasing low and mid level shear suggest a serious wind gust threat with those MCS, especially in case bow echoes form. Furthermore, tornadoes are possible given the strong low level wind shear, low LCLs and a possibility that some embedded rotating structures will develop within MCS (this is supported by the strenghtening SREH in the vicinity of the surface low). Very strong low level convergence, humid airmass and high rainfall amounts simulated by both GFS and ECMWF models point to the threat of heavy convective rainfall with MCS.

Hier een tweetal kaartjes uit de GFS 06z run. De 700hPa hoogte doet vermoeden dat cellen die in (uiterst) NW Frankrijk ontstaan bijna helemaal (of helemaal?) voor het westen van de zuidelijke helft van NL over zee kunnen gaan. Ook de berekende (aanzienlijke!) neerslag t/m de nacht doet zoiets vermoeden...

Verslag

Crew: Hans(s) Solo
Vertrek: 14:15
Terugkomst: 19:15
Totaal aantal km: +/- 200
Route: Den Bosch, Wijbosch, Helmond, Venlo, omg. Tegelen, omg. Belfeld, Venlo, Helmond, Eerde, Wijbosch
Waargenomen: Convectie, in-/outflow, onweer op afstand.

14:15 Vertrek uit Den Bosch. Rond 14:15 kon ik van het werk weg, ik had al gezien dat er zich een niet verwachtte situatie voordeed: een in NW-Frankrijk ontstaan MCS had de nacht overleefd (!) en trok richting Zuid-Limburg. En bepaald niet verzwakkend, maar juist profiterend van de hoge onstabiliteit boven de Ardennen. Ik besloot eerst maar naar huis te gaan om nog eens op m'n gemak de zaak te bekijken en bij te lezen wat er momenteel op de fora besproken werd.

De Buienradarbeelden volgend werd al snel duidelijk dat het complex doorzette en - als ik al had gehoopt - er omheen nu ook 'van alles' begon te ontstaan door de combi outflow en onstabiliteit. Daarmee was de onzekerheid v.w.b. aanvang chase voorbij: ik zou proberen dat complex nog te onderscheppen, c.q. e.e.a. mee te pakken wat er aan de NO-kant zou kunnen ontwikkelen. Ik zou dan nog tijd overhouden om, als het in het westen bijtijds interessant werd, eventueel richting Zeeland te gaan.

15:00 Vertrek uit Wijbosch. Al vrij snel - in de omgeving van Helmond - is er sprake van een gesloten en al wat dreigend wolkenbeeld.

16:15 (foto hierboven) Ergens ter hoogte van Venlo meen ik in de verte een Cb Incus vorm te herkennen. Het ziet er i.i.g. behoorlijk donker uit die kant op, ik ga dus verder in zuidelijke richting.

16:30 Ik ben inmiddels 'under the anvil' en hoor zacht gedonder - onweer op afstand! Verder rijden dus:

16:45 Ben de onweerskern inmiddels genaderd, het aambeeld is gigantisch maar veel onweer zat er niet meer op, ik nam welgeteld nog één ontlading met donder waar. Opvallend was wel bij het verplaatsen dat ik me afwisselend bevond in amper wind en zwoele lucht en dan weer in outflow: wind in -vreemd genoeg- NW richting en een stuk koelere lucht. Die uitgesproken outflow was natuurlijk niet hoopgevend, de genoemde afwisseling was misschien de oorzaak van de vormen in de bewolking boven me.

17:00 Boven NW-Frankrijk zijn een paar zeer forse cellen ontstaan, maar zo te zien zal dat alles voor het overgrote deel een 'off-shore' gebeuren worden. Verder naar het ZW een rij forse kleppers op het koufront.

Gezien de situatie is het hoogste tijd om eens het internet te raadplegen. Een blik op Buienradar leert dat inderdaad 'mijn' kern aan de noordkant van het complex geen onweer meer bevat en deactiveert. Het  actieve gedeelte zit eigenlijk voor mij al (te) ver zuidoostelijk en bovendien is nieuwvorming nu helemaal aan de ZO-kant daarvan bezig...

Ik denk nu terug aan m'n oorspronkelijke plan was om  maar Zeeland af te reizen, ik had daarover ook nog een paar keer telefonisch contact met mede-Skywarner Wilco. Ik zag er vanaf omdat ik vreesde dat het geheel maar net de kust zou schampen (mijn reistijd en afstand vergrotend, toch weer vanuit mijn regio tegen 300km v.v. erbij, en dat met net 200km  achter de rug en het feit dat het spitsverkeer nu bezig is) en omdat het echte werk pas later los zou komen in de diepe schemer of zelfs in het donker. Dat zou structuur foto's nagenoeg onmogelijk maken maar mogelijk ook nog gevaarlijk kunnen zijn met de kans op hevige bijverschijnselen.

Ach, had ik geweten dat het allemaal zo groots zou uitpakken en dat (althans voor NL vrijwel overal) zonder grote hagel dan was ik misschien toch maar wel gegaan, maar ja als je alles van te voren weet... Ik besluit dan maar nog wat rond te hangen en wat foto's te maken (spits is bezig) en dan aan de thuisreis te beginnen, en vanuit thuis de zaak te volgen. Mogelijk wat later toch nog een kansje bijvoorbeeld voor midden- of west-Brabant?

17:45 Op weg naar huis! Bijna thuis (t.h.v. Eerde) een fraai Stratus Undulatus beeld:

19:15 Thuiskomst, en natuurlijk meteen weer de  situatie volgen. Boven NW-Frankrijk nieuwe cellen, ditmaal wat oostelijker. Daarachter het koufront. Verder zuidelijk een flinke onweershaard! Mocht daartussenin wat ontstaan dan heb ik vanavond nog kans op berijdbare afstand!

De KNMI Guidance van 20:23LT:

Modellen algemeen tot +48 uur
Beoordeling door meteoroloog
maandag 25 mei 2009 20.23 uur, geldig tot woensdag 27 mei 2009, 00 UTC.
Andrew Stepek
Guidance weerbeeld voor Nederland, de Nederlandse kustwateren en de Noordzee gebaseerd op de HIRLAM run van 12 UTC en de overige genoemde modellen en gidsen met bijbehorende runtijd.

Modellenbeoordeling

SYNOPTISCHE SITUATIE:
Een hoogterug van de Alpen naar de Noordzee trekt oostnoordoostwaarts. Een hoogtevore boven de Golf van Biskaje bereikt dinsdagavond Nederland. Een thermisch lagedrukgebied boven Normandie trekt vannacht over het westen van het land noordoostwaarts en diept daarbij uit. Aan de oost- en zuidkant van dit laag bevindt zich zeer warme lucht. Net west van het lagedrukgebied ligt er een koufront en daarachter een occlusie. Het koufront passeert in dinsdagochtend ons land en de occlusie in de middag.

MODELBEOORDELING:
Grootschalig gezien is de uitvoer consistent. Zoals gebruikelijk bij een thermisch laag zijn er kleine, maar significante verschillen tussen de opeenvolgende runs van de verschillende modellen voor wat betreft de positie en timing van de afzonderlijke kleine kernen. De algemene lijn is goed maar de details zijn niet voorspelbaar vanwege de convectieve aard van het systeem. De vorige run van Hirlam gaf heel veel neerslag en de nieuwe weinig. De nieuwe ECMWF en UKRM runs zijn consistenter en die gebruiken wij als leidraad. Bovendien komt de Hirlam neerslag minder goed overeen met de waarnemingen dan die van  UKRM en ECMWF.

Aandachtspunten

WIND:
Aan de zuidwestflank van het thermisch laag voor de occlusie uit zien we een sterk windveld in de Hirlam uitvoer (Z ruimend WNW 7, mogelijk 8). ECMWF en UKRM komen niet hoger dan een 7, respectievelijk 6 en dan slechts uit NW. We volgen ECMWF en UKRM.
Windstoten: Convectie vindt vanavond en vannacht niet vanaf de grond plaats, dus zullen er bij onweersbuien alleen zeer lokaal t.g.v. een 'downdraft'  windstoten mogelijk zijn (maximaal 40 kt; werd vanmiddag boven Noord Frankrijk waargenomen en bij ons zit de dagelijkse gang tegen). We noemen windstoten en dan vooral in het zuidwesten (waar het begin van de avond onderin nog warm is). Aan de zuidflank van het thermisch laag dinsdag overdag in het oosten een vlagerige wind, onstabiele atmosfeer met kou-advectie. Windstoten tot 35 knopen (=850 hPa wind van ECMWF).

BEWOLKING:
Vanavond vanuit het ZW CB's met toppen tot FL400-450 en met basis rond 6000 voet (uit de waarnemingen). Deze buien breiden zich in de loop van de avond en nacht over de westelijke helft van het land uit. CB's worden niet meer vanaf de grond gevoed, maar ontstaan (of overleven) op middelbaar niveau. Voor en bij het koufront dinsdag tegen de middag in het oosten kans op CB, bij de occlusie frontale bewolking met kans op ST (waarnemingen en Hirlam uitvoer).

NEERSLAG:
In de Hirlam uitvoer wordt de buiigheid boven het Nauw van Calais behoorlijk onderschat. ECMWF geeft 10-20 mm per 3 uur en komt het beste in de buurt. Vanavond en vannacht trekken deze onweersbuien over het westen noordoostwaarts. Kans op hagel. Kans op onweer is vannacht volgens KOUW in de kustdistricten bijna 100% (zit als in Zeeland), verder landinwaarts rond 50% maar de modellen houden het in de oostelijke helft droog en dus verwacht ik daar geen onweersbuien. Dinsdag overdag geeft ECMWF meest convectieve neerslag maar de progtemps van Hirlam zijn slechts in het oosten onstabiel. Op of voor het koufront uit zouden er in het oosten buien kunnen ontstaan, daarna slechts geïsoleerde buitjes en op de occlusie regen (zo ziet het er op het satellietfoto er nu uit).

ZICHT:
Tijdens onweersbuien matig tot slecht zicht, in regen matig zicht.

TEMPERATUUR:
Volg KTG, (Hirlam run volgen we niet. Komende nacht in het zuidoosten zeer warm (19 graden), elders rond 14 graden. Tmax van 17 graden aan de westkust tot 22 in het uiterste oosten.

Hieronder: ook de tweede lading cellen gaat ver westelijk langs, al zullen nu de westelijke provincies wel meegenomen worden. E.e.a. zou dus eigenlijk al te donker zijn voor uitgebreide structuurfotografie - al lukt het  sommigen daar wel om in de diepe schemer een imposante shelf vast te leggen!

Tegen middernacht verschijnt een verder en zeer indrukwekkend onweer over NW-Frankrijk - maar nu iets meer oostelijk.

03:35 Ik wacht tot voorbij twaalven en gun mezelf dan toch maar nachtrust. Na half vier worden we gewekt door zwaar onweer! Er heeft zich onder invloed van een trog juist voor het koufront uit een geweldige squall gevormd, de neerslagreflectie liegt er niet om!

Met de bliksemdetectie erbij:

Dit complex zorgt - vooral voor West-Brabant en Zuid-Holland - voor een (z)waar 'stroboscoop' onweer met zware windstoten en hagel. Wij zitten net aan de oostkant van het actiefste gedeelte en krijgen zo een behoorlijke lading mee: veel ontladingen, 6mm neerslag met hagel erbij tot 15mm groot.
Windstoten waren hier niet echt noemenswaard. Ik begin wat te laat met de bliksemfotografie, maar toch nog wat plaatjes kunnen maken. Belichting viel niet mee omdat de meeste CG's erg vaak (tot wel 6, 7 keer toe!) door hetzelfde kanaal pulsten en zo een overbelicht beeld opleverden (met heerlijk hard rollende donders...). Apart was wel om de ochtendschemering te zien aankomen terwijl het volop onweert, dat is niet zo vaak te zien.

Een prachtige zware onweerslijn! Het was natuurlijk wel weer vervelend voor een hoop mensen dat er door deze squall en de eerdere cellen uitgebreid sprake was van wateroverlast, brand door blikseminslag en hagelschade, m.n. in België en het westen van NL.

Het leverde ook flink wat ontladingen op, zie het KNMI totaalkaartje hieronder. Toch moet ik deze keer ook eens kritisch zijn over zo'n kaartje: het klopt uit eigen directe waarneming zeker niet voor mijn regio!

Bronnen:

Naschrift:

Dit verslag is in de jaren erna tweemaal geherpubliceerd waarbij de oorspronkelijke tekst in tact is gebleven, wel zijn er enkele andere foto's geselecteerd en zijn foto's ge-reedit. Wat me bij het terugkijken wel opvalt dat ik als chaser nog vrij onervaren was, de middagchase naar het MCS was totaal overbodig en heeft alleen maar tijd en km's gekost; ik was te gretig en wilde te graag onweer onderscheppen en wel zo snel mogelijk. 😊

Maar de avondsituatie is een enorme misser, met zo uitgesproken verwachtingen en waargenomen ontwikkelingen had ik daarop moeten rijden en had altijd wel voor -zeg- 01:00 weer thuis kunnen zijn, al blijft natuurlijk de werkdag erop een factor.

Het geweld bij en door de bow echo in de nacht naar dinsdag was niet of nauwelijks voorzien; ook niet in de verwachtingen en berekeningen... Ik kon gelukkig daarvan nog het e.e.a. meepikken, heb daarvoor een Skywarn-melding voor zwaar onweer afgegeven: "Zwaar onweer met hagel tot 15mm en 20 tot 30 ontladingen/min. ter plaatse, in westelijke richting gezien stroboscopisch". Er verscheen later nog een uitgebreide analyse door Karim Hamid (KMI) en Jurgen Buelens (Meteo Wing), o.a. te vinden op de site van Frank Deboosere.

Geplaatst 13-08-2011 11:50
Gewijzigd 18-03-2025 16:40

Sluiten

Web Analytics