26-12-2023 - Nederland waterland!
We hebben al een (bijna) record natte meteorologische herfst achter de rug (zie KNMI: "Uitzonderlijke zachte en natte herfst") maar nu blijkt ook december bijzonder nat. In het oosten van Brabant de laatste twee dagen 45-65mm erbij en dat terwijl alle stromen en sloten al boordevol stonden en de bodem niets meer kan opnemen (volledig verzadigd). We stevenen af op zowel lokale als landelijk (de Bilt) records voor totale jaarlijkse neerslag.
In de media momenteel veel aandacht voor de hoge waterstand in onze grote rivieren maar op de hoge zandgronden in het oosten en zuidoosten zijn het de regenwater afvoerende kleinere rivieren die de nodige kopzorgen opleveren. Dat betekent wateroverlast en met eindelijk vriendelijk weer op de 2e Kerstdag zag ik de kans om op een aantal plekken eens te gaan zien hoe het erbij staat.
Ik begon met de Aa ter hoogte van Berlicum. Vanuit de A2 afslag N279 en vervolgens afrit Rosmalen/Den Dungen, onderaan naar links en daar meteen de eerste verrassing, de "onderdoor N279" stond vol water en daar kon maar net doorheen gereden worden. Ik denk dat het een paar uur eerder niet of amper had gekund!
Vervolgens de Nijvelaar op en daar konden de eerste foto's gemaakt worden. Die locatie is voorzien als overloopgebied bij hoge water aanvoer en dat was te zien ook:
Moeilijk te geloven als je weet wat een bescheiden gebeuren de Aa hier normaliter is. Parkeren was ook uitkijken, even in de berm zetten was niet aan te bevelen:
Vervolgens op weg naar Kasteel Heeswijk, ik reed "binnendoor" dus Berlicum - Middelrode en dan zie je onderweg al hele watervlakten. Opvallend ook de Gouverneursweg voorbij Middelrode, de bermen en fietspaden waren door het water al niet meer zichtbaar, iets meer water erbij en de hele weg staat onder.
Foto's gemaakt vnl. tussen het kasteel en de Looz-Corswarem-Hoeve.
De normaal zo stille meanderende afgesneden zijtak van de Leijgraaf stroomde flink en stond zowat tegen de voetgangsoversteek aan.
Jammer: net te laat voor zicht op zwemmende reeën. Via dit landweggetje kan je weer wandelen of fietsen terug richting Middelrode maar nu dus niet:
Zelfs zo ver van de hoofdstroom af duidelijke "trek" in het water.
Volgende stop de Kilsdonkse Molen, ik laat de foto's het verhaal doen:
Hierboven: de terrassen waren gesloten. 😀
Hieronder: ik sprak eerder met omwonenden bij het kasteel en hier met de molenaar en een waterschapmedewerker, en telkens was het geluid: "nog nooit eerder zo erg gezien" en "nog een paar centimeter en het wordt kritisch". Je ziet hier hoe het water al tot de brug Kilsdonkseweg - de Knokert over de Aa reikt.
Daarna naar het Julianapark te Veghel. De lager gelegen delen waren afgesloten en het was duidelijk waarom. Forse stroomsnelheid waar de stroom wat smaller moet lopen!
Ik zag ervanaf om in Veghel naar Zuidergaard te gaan en dat is achteraf misschien jammer want dat deel werd een paar uur later afgesloten vanwege de waterstand en het is een goede plek voor sprekende hoogwaterfoto's. Zo werd de volgende stop de Dommel bij St Oedenrode, ik ben hier op de ventweg ("Randweg") van de A50 aan de kant van de bebouwde kom. Markant is hier de Knoptoren maar vooral natuurlijk hoe het normaal zo bescheiden riviertje er nu bijstaat.
Veel kleinere bomenopstand om, voor het merendeel op of net boven de waterlijn en dus kan het over stroomschade gaan. Er is daar weliswaar ook ooit gesnoeid maar ik zag nu veel letterlijk afgescheurde stammen en takken. Of zou storm Ciarán dit veroorzaakt hebben? Was wel alleen langs de (huidige) hoofdstroom.
Ik was inmiddels al uren op pad en had een berg foto's op de geheugenkaart en ben daarom maar niet meer naar de andere kant van de A50 gegaan (grote watervlakte) en ook de Collse weg tussen Eindhoven en Nuenen (waar de Dommel buiten de oevers is gegaan en de weg zou zijn afgesloten) heb ik laten schieten. Indrukwekkende wateroverlast en de waterschappen zijn huiverig voor de komende dagen als tegen het weekend weer meer regen wordt verwacht. Voor hier wordt het op (o.a.) Omroep Brabant allemaal geruststellend gebracht maar de grote waterbergingen zouden toch alleen worden ingezet als de zaak kritisch dreigt te worden, zie in het artikel van Aa en Maas onder 'Maatregelen', link: We zijn met man en macht aan het werk, maar overlast is helaas niet overal te voorkomen.