28-07-2008 - Monstercel!
Ik kon rond 19:30 vanuit m'n tuin een enorme ijskap in het zuiden zien staan, dit betekende nu ook uit eigen waarneming dat het om een zeer forse cel moest gaan! Ik meld om 19:36 "chase on" en vertrek...
Whales mouth, anyone?
Verantwoording
- De Estofex forecast-teksten in dit verslag zijn afkomstig van www.estofex.org.
- De neerslagradarbeelden zijn van Buienradar.nl.
Bij een aantal beelden is de bliksemmarkering weggelaten voor de duidelijkheid.
Inleiding
De dag hiervoor was het erg warm en benauwd geweest, in de nacht van de 27e naar de 28e zou op een convergentielijn het nodige onweer verkoeling moeten brengen. Dat onweer was er wel, maar in veel mindere mate dan verwacht (of door de onweerliefhebbers gehoopt). De minimum temperatuur zou hier zo'n 19.7°C bedragen met een hoge luchtvochtigheid, een benauwde nacht dus, ondanks dat er hier wel een paar onweerskernen overtrokken. Deze buien hadden een niet zo hoge ontladingsfrequentie van 6 tot 8 per minuut, maar gingen wel gepaard met felle neerslag en forse windstoten. Het was voor mij nog een heel gedoe, want zo rond 03:00 bleek dat maar liefst drie van onze dakramen lekten dus liep ik rond te rennen met emmers en dweil... 😀
Hieronder wat radarbeelden, te zien is hoe eerst de forse onweerskernen die overdags ten zuiden en zuidoosten actief waren over ZW-NL in noordwestelijke richting trokken, waarbij in de kuststreek een we heel actieve lijn werd gevormd. Daarna vorming van een hele lijn met onweer op een convergentielijn, dit zorgde in midden-Brabant voor de nodige wateroverlast en blikseminslagen. Het vocht achtergelaten door met name deze buienlijn zou overdags nog van betekenis blijken!
Voor maandag 28 juli overdag werden enkele verspreide onweersbuien verwacht bij CAPE-waarden van 1000-2000 J/kg en een Td tegen de 20°C. Estofex had een level-1 uitstaan voor de zuidelijk helft van de Benelux. Echter was de onzekerheid groot door het gebrek aan dynamiek. Ik had eigenlijk niet een chaseplan maar zorgde er wel voor op tijd weg te kunnen op m'n werk zodat er vanaf de namiddag e.e.a. mogelijk zou zijn.
16:45 Op dit neerslagradarbeeld valt natuurlijk als eerste het onweer boven Noordrijn-Westfalen op. Interessanter voor mij echter zijn de celletjes boven Rijnland-Palts die ik al een uurtje zit te volgen, ze groeien gestaag en trekken erg langzaam noordwaarts. Verder is er boven het uiterste Zuid-Limburg een pitje ontstaan dat daar redelijk stationair blijft staan.
17:00 Estofex komt met een update:
Benelux countries, N France, extreme W Germany<BR>
A shallow moist boundary layer has developed under the remnant clouds of last night's convection over the SW half of the Netherlands, NE Belgium and the Eifel. Parcels from this layer in which temperatures and dew points have risen to 28 and 22 degrees respectively should yield an MLCAPE of 2500 J/kg or more, while slightly less CAPE is available further south into northern France. Convective initiation has take place over Westfalen and additional storms will likely develop from tCu fields over the Netherlands and parts of Belgium and N France. Yet storm coverage is a big question, yielding enough uncertainty not to upgrade to level 2 at this time. Still the developments require the level 1 to be extended northward a bit, and the remark that an upgrade to level 2 may be required later tonight should storm coverage become higher than currently expected.
17:55 (bliksemdetectie niet weergegeven op de hierna volgende radarbeelden) Een aantal van de duitse celletjes zijn samengevoegd en naderen nu de nog steeds (!) stationaire cel boven Zuid-Limburg.
18:20 De samenvoeging is nu volledig, er staat nu een massieve cel boven het uiterste zuiden van Limburg, deze zal een NNW koers gaan nemen.
19:20 Op Weerwoord.be een melding uit Maasmechelen van neerslagintensiteit 274 ltr/h en hagelstenen van 35 tot 38mm (inclusief foto)!! Hallo, dat is heel zeker een manier om mijn aandacht te krijgen!
Stormchase & -spotting
| Vertrek: | 19:40 |
| Terugkomst: | 21:55 |
| Afgelegd: | ca. 75km |
| Route: | Wijbosch, Den Bosch, Haaren, Udenhout, Den Bosch, omg. Berlicum, Wijbosch |
| Waargenomen: | convectie, zware regenval met hagel, onweer, shelf cloud, gust front, whales mouth. |
19:30 Ik kan vanuit m'n tuin een enorme ijskap in het zuiden zien staan, dit betekent nu ook uit eigen waarneming dat het om een zeer forse cel moet gaan! Ik meld om 19:36 "chase on" en vertrek. Hieronder een tweetal beelden van het moment dat de cel Brabant introk, op het satellietbeeld is heel fraai een overshooting top te zien.
De bui lijkt op dat moment wel op koers voor mijn regio, maar ik vermoed toch een afwijking naar het westen en besluit daarom snel richting Tilburg te gaan via Den Bosch zodat ik voor de bui kan blijven en positie kan kiezen. Dit bleek een half uurtje later de juiste keuze.
20:00 omg. Haaren. Ik ben nu voor de cel uitgekomen, tijd voor een paar foto's en om een goede locatie te vinden voor wat verder komen gaat. Tijdens het fotograferen is op afstand volcontinu donder te horen!
Hieronder: Terwijl de rand van het cirrusscherm boven me stil blijft staan neemt de cel ineens een versnelde stap naar me toe! Nu moet ik wel erg snel zijn met een goede standplaats te vinden. Aangezien deze 'versnelling' niet uit de radarbeelden blijkt en er drie kwartier later op Weerwoord.be door Karim Hamid gemeld wordt dat de bui 2km hoogteverlies heeft geleden het laatste uur, vraag ik me af of deze versnelling eigenlijk niet veroorzaakt is door groei van de oppervlakte aan de grond. Immers die weer dalende luchtmassa moet toch weer ergens heen (outflow).
20:14 Gelukkig heb ik snel een plekje met goed zicht tussen Oisterwijk en Udenhout in kunnen vinden. De bui komt echt op snelheid op me af, alle foto's totdat ik weer aan het rijden ga zijn in 4 minuten gemaakt! Met de dynamiek, de laagstaande zon, de onmogelijke contrasten en alles handmatig instellen van de camera viel dat nog niet mee... Er was ook nog een tweelaagse shelf te zien, het is me niet gelukt dat nog goed vast te leggen. Er was erg veel vocht voorhanden en de kennelijke condensatie juist voor de shelf uit zorgde ervoor dat het geheel a.h.w. in mist werd gehuld. Wie goed kijkt kan de lagen van de shelf net zien op deze foto:
De eerste foto's zijn recht naar de aankomende bui toe gemaakt:
Aan de westkant loopt de whalesmouth geleidelijk af en wordt mooi verlicht door de zon:
Aan de oostkant ligt de zaak in de schaduw, en de whalesmouth is veel steiler gevormd. Dit zeer dreigende beeld gaf me een soort oergevoel: wat moet ik nou als mensje alleen in het vrije veld met m'n cameraatje terwijl al die tonnen H2O in alle verschijningsvormen en in kennelijk boosaardige stemming op me af komt stormen? Wat een monster!
Ik miste nu toch wel de mogelijkeid van video, de rillen van de whalesmouth waren zeer dynamisch, je zag het echt op een ongelooflijke manier omhoog borrelen! Nou ja, dat zeg ik nu wel van die video, ik had waarschijnlijk niet genoeg tijd gehad om het op te nemen en foto's te maken..
Inmiddels is het 'front' recht boven me aangekomen, een blik in westelijke richting:
Aan deze kant genoeg zonlicht om 'door te lichten', ik maak deze detailopname van de prachtige structuur recht boven me. En als eerder gezegd, heel dynamisch, je zag het echt in tempo omhoog borrelen!
Hierboven: laatste blik naar de oostkant, de neerslag begint en met de berichten over grote hagel wil ik graag kunnen schuilen, met auto en al a.u.b.! Hieronder de aankomst in Udenhout om inmiddels 20:25, gelukkig zit daar meteen vooraan een zelfbedieningstankstation annex carwash, daar ben ik gestopt. Ik sta er een minuuut of twee, drie en hoor dan het kenmerkende pèng, pèng van hagel op de metalen overkapping. Er valt veel regen maar slechts weinig hagelstenen ertussen, mooi ronde wel met een formaat van 10 tot 12mm.
20:32 Melding op Weerwoord.be uit Udenhout: hagel van 3cm. Dat hoeft niet in tegenspraak te zijn met mijn waarneming, ik sta namelijk net westelijk van de zwaarste neerslagkern, zie het radarbeeld hieronder.
20:41 Op Weerwoord.be wordt het vermoeden geuit dat dit een supercell betreft. Ik begin op dat moment een halfslachtige poging om weer voor de bui te komen, maar (te) kleine weggetjes met te weinig vrij zicht en dat met de treksnelheid van de cel. Bovendien zit ik op de westflank en heb ik het idee dat de bui begint in te leveren. Ik stop voor een sfeerplaatje, hier strekt het aambeeld wel weer erg ver over me heen. Ik besluit terug te gaan naar m'n uitgangspositie om de achterkant van de bui te zien.
21:00 Weer ten zuiden van Udenhout. Te zien is hoe het aambeeld (ijskap) begint in te leveren bij - zeg maar - gebrek aan nieuwe aanvoer.
Hieronder een paar zonsondergangplaatjes, de horizon leek af en toe wel in brand te staan. Op de eerste foto bovenaan een rolletje mammatus. Op de tweede is een enorme, maar ogenschijnlijk niet meer zo vitale, inflow tail te zien, met de stijgstroom gewoon aan de achterkant van de neerslag. Er is ook niet veel 'rain free base' meer over...
Hierboven wat mammatus, ik hoopte met die lage zonnestand op meer maar helaas...
De laatste foto van deze chase, een sfeerbeeldje in de omgeving van Berlicum.
De wel/niet supercell discussie rond deze bui zou nog een tijdje doorgaan. Ervoor spreken de hoogte (14 tot 15km!), de grote hagel, maar vooral de lange levensduur van bijna drie uur althans v.w.b. de hoogste activiteit. Verder is er meermaals melding gemaakt van splitting, maar volgens mij is van left- noch rightmover sprake, de radar fragmenten waren mogelijk het gevolg van neerslag uit convectie op de outflow. Er is geen rotatie via doppler geconstateerd. Ik heb de cel van meerdere kanten bezien, en denk dat het een 'gewone' single-cell is, of beter iets tussen een single-cell en een multicell in die perfect wist te profiteren van de hoge temperatuur en ruime hoeveelheid beschikbaar vocht. Nou ja, in ieder geval: een cel van de buitencategorie!
Dat laatste heeft natuurlijk ook weer een andere kant. Zowel uit Nederlands als Belgisch Limburg werd de nodige schade en overlast gemeld. Ook in Noord-Brabant was het raak, blikseminslagen in Eindhoven en Boxtel, en heel dichtbij mijn chase-locaties, namelijk te Haaren en Oisterwijk, gingen bomen om waarbij wegen versperd raakten. In Helvoirt dumpte de bui 31mm neerslag met ondergelopen straten tot gevolg. Gelukkig was er, voorzover mij bekend, geen sprake van slachtoffers of persoonlijk leed.
Geplaatst 11-12-2022 11:10
Gewijzigd 11-05-2025 16:23