17-08-2022 - Stormchase Drenthe
Eerst even dit ...
Voordat ik met het verslag begin eerst de drie foto's hieronder omdat ik ze zo mooi vind! Groothoekbeelden gemaakt op 20mm fullframe in het open Drentse landschap brengt het gevoel van wijdsheid dat je daar in het echt ook voelt goed over, zeker bij groter formaat dan hier getoond. 😅
Inleiding
Wat was de uitgangssituatie? Met een zuidwestelijke stroming werd warme en vochtige lucht aangevoerd. In de nanacht en vroege ochtend kwamen over het zuidwesten buien binnenlopen die eerder over NW-Frankrijk en het westen van België waren ontstaan. Later op de dag passage van zuid naar noord van een sterk gekromde occlusie behoren bij een laag over Frankrijk. De occlusie zou dan aanjager zijn van de buienactiviteit met nadruk voor het (ruime) noordoosten waar, voor de passage uit, de temperatuur nog kon oplopen tot wel 27°C.
Het zou gaan, met ruim 1000 J/Kg MUCAPE, weinig stroming en schering en PW rond 35mm beschikbaar, om traagtrekkende onweersbuien met veel neerslag. Over het noordoosten flink onstabieler tot 2000 J/Kg MUCAPE. De kans op wateroverlast was groot, modellen berekenden etmaalsommen van > 40mm, maar soms zelfs lokale extremen van ruim over 100mm, bijvoorbeeld over Markermeer / Noord-Holland en het uiterste noordoosten. Estofex kwam met een Level-1 over o.m. de hele BeNeLux voor "excessive rainfall".
Bij Kachelmannwetter.de een nieuw model beschikbaar en wel de "Europa Swiss HD Nowcast", dit berekende per 17/8 06z zelfs 106mm over mijn woonplaats: 😬😂
... maar dat spoorde niet met wat er aan buien werd berekend en verwacht. Maar over modellen gesproken, op dinsdag 16 augustus kwamen zowel Harmonie als ECMWF met een scenario waarbij een klein thermisch laag op de middag vanuit Duitsland Drenthe zou binnenlopen met er vooruit een smalle zone met veel meer schering en ruime onstabiliteit - al was de overlap ervan wat beperkt. Mijn plan was dan ook meteen getrokken, ik vond het een wat onzekere zaak maar duidelijk was wel dat een chase rond 12:00 moest beginnen met als doelgebied de regio tussen Hoogeveen en de Duitse grens. Aldaar ook snelweg-opties om desnoods nog te kunnen bijstellen.
Maar dan! Op de ochtend van de 17e meteen weer de modellen gechecked, en de meer fijnmazige modellen kwamen met wel heel sterk uiteenlopende resultaten - en waar het gewenste er nog inzat zou het pas op de avond gebeuren. Bovendien leerde de nowcast dat de hele zone met door de occlusie geactiveerde neerslag / embedded onweersbuien al daarvoor over het aandachtgebied zou trekken. Dat zou m.i. de luchtmassa daar behoorlijk "bederven". Ik maakte (alweer) de fout teveel zekerheid te zoeken en mijn plan te verwerpen... Gelukkig was er iemand die de situatie wel wist te duiden en met me naar Drenthe ging. Dank Michiel!
Stormchase
| Crew: | Ik dus en Level-3 Storm Chasers collega Michiel |
| Vertrek: | 13:30 |
| Terugkomst: | 21:00 |
| Totaal aantal km: | 476 |
| Route: | Eindhoven, Everdingen, Nunspeet, Zwolle, Hoogeveen, omg. Dalen, Apeldoorn, Amersfoort, Everdingen, Eindhoven |
| Waargenomen: | Convectie, onweer, shelfcloud, whales mouth, meso, zeer zware neerslag |
| Skywarn-meldingen | Wolkbreuk (over A2 nabij Beesd) |
Ik had het hele plan dus al afgeschreven en stond klaar om een paar uur in de oostelijke helft van het rivierengebied te gaan staan om te zien wat er eventueel nog te vangen viel. Maar ondertussen ontstonden achter de zone met neerslag nieuwe buien en bleek het thermische laagje inderdaad gevormd te zijn en op koers te liggen...
In de chat met chase-genoten werd ik op het laatste moment toch overgehaald om alsnog naar het Drentse doelgebied te gaan. Dat was wel echt 'last minute' dus moest er meteen gereden worden. Eerst Michiel ontmoeten bij Everdingen en dan gauw door naar in eerste Hoogeveen waar we rond 17:00 zouden aankomen. Met de belangrijkste gebeurtenissen inmiddels voorzien rond 18:00 was het krap-aan, en toen bleek onderweg nog dat in midden-NL er al weer veel spitsverkeer was en er bovendien een paar neerslagkernen gepunched moesten worden, waaronder een intense over de A28 nabij Nunspeet bij een heuse backbuilding (of training) storm en ook dat hielp niet v.w.b. de verkeersdoorstroming. Ondertussen liep daardoor de vertraging op tot zo'n 20 minuten. 😬
Onderweg bleek na Zwolle te zijn gepasseerd er een nieuwe en compacte kern te zijn ontstaan in de omgeving van Hardenberg. Al snel gaf het ding veel ontladingen op de bliksemdetectie en begon Hardenberg van (een zeer ruime hoeveelheid) water te voorzien. Onder het motto "wat goed is komt snel" werd dat ons doel en moest er doorgereden worden om via de A28/ A37 voor de bui uit te komen. Gelukkig was de treksnelheid bescheiden.
De zichtplek zou aan de A37 voorbij Hoogeveen moeten zijn, maar toen we bijna aan de gekozen afslag waren moesten we door een lijn actieve convectie met intense neerslag rijden die was ontstaan op een outflow boundary (ofb) van de onweersbuien die over de NL/Dld grens noordwaarts trokken. Dat was zorgwekkend want betekende dat "onze" cell de koude outflow zou binnentrekken. Op de Adaguc-animatie hieronder zie je het allemaal gebeuren, periode is 17:15 - 18:30lt met vanaf 18:00 de snelle neergang van de buien. Overigens is op het allereerste beeld de noordwestelijke "uitbreiding" van het neerslagbeeld van de Hardenberg bui al begonnen:
Ondertussen had Michiel een zichtplek geselecteerd waar we zo 17:25 aankwamen. We zagen in ongeveer westelijke richting de whales mouth van de lijn terwijl we nog in de volle en zware neerslag ervan stonden (zie de neerslag op het wegdek). En ja, dat veld is juist geinjecteerd met gier en ik had inderhaast de auto in de ingang van het veld gezet - letterlijk in deep shit. Toch maar gauw verplaatst naar de berm van het weggetje daar. 😀
In zuidelijke richting de "Hardenberg-cel" met aan de oostkant een ruime neerslagvrije basis van interessant uitziende inflow met meer westelijk een ruime neerslagkern. Dat ziet er uit als supercell opbouw!
Toch was het moeilijk de aandacht erop te houden want op de lijn nu schuin achter ons gebeurde ook van alles. Op de eerste en derde foto hieronder zie je volgens mij dat de supercell in wording niet echt een onderdeel was of werd van de lijn al leek dat op de neerslagbeelden wel zo:
Dat begint er steeds beter uit te zien:
Pal boven ons rotatie en even daarna ook een fel rode flits: 😬
De cel is nu nog behoorlijk vitaal en haalt de inflow van onderuit en uit de (koude lucht bij de) neerslag - wallcloud in aanbouw.
Ondertussen weer achter ons een nieuwe en forse neerslagkern. De lijn zou in het nabijgelegen Noordscheschut de nodige wateroverlast opleveren.
Op de drie foto's hieronder is te zien hoe de meso worden 'onderlopen' (undercut) door de koude outflow en de bui inflow wat meer hogerop moet halen. Het beeld erbij werd tegengesteld genoeg steeds mooier vond ik.
Maar nu is de cel op onze locatie gearriveerd en nadert de neerslagkern:
Hierboven de 'nieuwe' hogere stijgstroombasis en vorming rolwolk. Hieronder komt de neerslag met de steeds beter gedefinieerde rolwolk ervoor.
Hierboven: toch een wat jammerlijk afscheid van het eerst zo mooie tafereel, we hebben alles gezien en vastgelegd in amper een half uur. We kwamen nu in de zware neerslag en besluiten te vertrekken. Route nu A50/A1 in de hoop nog wat cellen te zien te krijgen. Dat viel tegen en dus in een keer weer door naar de parkeerplek bij Everdingen. Daar aangekomen zagen we dat het in zowel zuidelijke als in westelijke richting er wel erg donker uitzag...
Hieronder nog een foto van een vlakke whalesmouth behorende bij een indrukwekkende shelf die ik zag vanaf de A2. Was helaas maar onduidelijk zichtbaar door de grote hoeveelheid vocht er vooruit - en uiteraard was een foto maken niet mogelijk al rijdend. Hierna weer doorgereden en heb ik op de A2 de bijbehorende core doorkruist die van een gehalte was als de hele tijd nog niet gezien. Daarvoor een Skywarn-melding (wolkbreuk) ingediend. Verkeer raakte van slag, af en toe amper zicht en sommigen hadden kennelijk niet meer in de gaten of, en zo ja in welke, rijbaan ze zaten. Was echt extreem!
Rond 21:00 weer thuis en kon deze foto in noordwestelijke richting maken. Over het zuiden mist en daarachter de torens van intense buien die nog over midden-NL actief waren. Magisch en een mooi einde van de toch nog geslaagde chasedag zo!
Tot slot nog de KNMI neerslag- en ontladingkaarten van 17 augustus:
